Nguyên nhân và cách điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh

Là một bộ phận thuộc hệ sinh dục của nam giới, tinh hoàn cũng có nhiều nguy cơ bệnh lý. Một trong những bệnh phổ biến đó là giãn tĩnh mạch thừng tinh. Những thông tin về giãn tĩnh mạch thừng tinh dưới đây có thể có ích cho bạn. 

Giãn tĩnh mạch thừng tinh phổ biến ở 15% nam giới sau tuổi dậy thì và chiếm đến 40% nguyên nhân vô sinh. Điều đáng bàn là giãn tĩnh mạch thừng tinh không được chú ý. Bởi đa phần nam giới nghĩ, không chết người thì không nguy hiểm.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì?

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là thuật ngữ y khoa để chỉ một tình trạng bệnh lý. Trong đó có sự xuất hiện của sự giãn bất thường ở đám tĩnh mạch sinh tinh, thừng tinh. Tình trạng này kéo theo việc tinh hoàn bị giảm khả năng hoạt động.

Trong khi đó tinh hoàn đóng vai trò then chốt với khả năng sinh sản của nam. Do đó, chúng ta cần phải thận trọng với giãn tĩnh mạch thừng tinh.

Theo chia sẻ của bác sĩ CKII Lê Đỗ Nguyên, giãn tĩnh mạch thừng tinh là một bệnh tưởng chừng đơn giản. Thế nhưng chúng lại chiếm tỷ lệ cao trong số nguyên nhân gây vô sinh ở nam. Có tới hơn 80% bệnh nhân giãn tĩnh mạch thừng tinh trái. Bệnh có liên quan nhiều đến yếu tố bẩm sinh. Nguy cơ mắc bệnh cũng như độ nghiêm trọng của bệnh liên quan đến độ tuổi của bệnh nhân.

Nguyên nhân giãn tĩnh mạch thừng tinh: chưa xác định rõ

Thực tế thì chưa có một nghiên cứu nào chỉ ra nguyên nhân chính xác gây giãn tĩnh mạch thừng tinh. Một số giả thuyết lúc này được đưa ra:

·  Suy các van ở hệ thống tĩnh mạch

·  Tăng áp ổ bụng

·  Khối u ở vùng tiểu khung, phúc mạc

·  Trào ngược máu tĩnh mạch

Các nguyên nhân gây giãn tĩnh mạch thừng tinh này chỉ là một số giả thuyết được đưa ra. Nó dựa trên căn cứ tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh cùng với các nguyên nhân trước đó. Bên cạnh đó, nó cũng dựa trên cơ chế sinh bệnh lý của giãn tĩnh mạch thừng tinh.

Triệu chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh: không điển hình

Trên thực tế tâm lý chung của chúng ta là có bệnh mới đi khám. Mà có bệnh thì bệnh phải như thế nào mới khám. Chúng ta chưa hình thành được thói quen tầm soát bệnh. Đặc biệt với một dạng bệnh không phải cấp tính, không có biểu hiện rõ ràng như giãn tĩnh mạch thừng tinh thì đi khám hầu như hiếm. Đa phần bệnh nhân đi khám khi bị vô sinh.

Cũng theo chia sẻ của bác sĩ Nguyên, giãn tĩnh mạch thừng tinh có triệu chứng không điển hình. Ngay cả các bác sĩ khi chẩn đoán cũng cần phải dựa vào nhiều yếu tố. Chỉ riêng triệu chứng của bệnh chưa đủ để kết luận. Mà cần phải thêm các bước khám lâm sàng, cận lâm sàng.

Tuy nhiên, bác sĩ cũng khuyến cáo nam giới, khi có các biểu hiện bất thường ở bìu – tinh hoàn thì nên đi khám. Một số triệu chứng khuyến cáo bao gồm:

· Đau tinh hoàn ở nhiều mức độ

· Cảm giác đau từ ít tới nhiều

· Đau nhiều khi lao động nặng, về cuối ngày

· Nghỉ ngơi hoặc nằm thì bớt đau

· Nhìn thấy búi ngoằn ngoèo dưới da bìu

· Có thể kèm theo sưng, phù nề ở bìu

Hãy thận trọng với những cơn đau ởbìu vì đó có thể là dấu hiệu giãn tĩnh mạch thừng tinh.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh: có thể gây vô sinh

Như đã nói ở trên, giãn tĩnh mạch thừng tinh chiếm tới 40% nguyên nhân vô sinh nam. Tuy nhiên, cơ chế gây vô sinh của bệnh này thì chưa rõ. Một số lý giải được đưa ra, nhưng được chú ý nhất là nhiệt độ ở bìu, trào ngược chất chuyển hóa, máu trong tĩnh mạch bị ứ đọng,…

Yếu tố gia tăng nhiệt độ ở bìu được chú ý nhiều nhất. Theo đó, khi bị giãn tĩnh mạch thừng tinh, lượng máu bơm đến tinh hoàn nhiều. Điều này xảy ra sự gia tăng nhiệt độ vùng bìu. Chính điều này là nguyên nhân khiến cho tinh trùng suy giảm về chất lượng, số lượng. Hậu quả là nam giới có thể bị vô sinh do tinh trùng yếu, kém.

Nói như vậy, không có nghĩa là tất cả nam giới giãn tĩnh mạch thừng tinh đều bị vô sinh. Tỷ lệ vô sinh chỉ chiếm khoảng 40% do nguyên nhân này. Và vô sinh do giãn tĩnh mạch thừng tinh cũng đang còn nhiều tranh cãi. Do đó, nam giới cũng không nên quá lo lắng nhé. Nếu như được chẩn đoán, điều trị đúng thì đây lại là bệnh hoàn toàn bình thường.

Chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh: nhiều phương pháp

Để chữa trị, bắt buộc người bệnh phải được chẩn đoán, kết luận. Các biện pháp chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh cho phép bác sĩ đưa ra những chỉ định chính xác và hiệu quả.

Bác sĩ Nguyên cho hay, giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể được chẩn đoán thông qua các yếu tố như khám, các xét nghiệm, siêu âm,…

· Khám trực tiếp ở tinh hoàn (sờ nắn, quan sát vùng bìu – tinh hoàn,…)

· Nghiệm pháp valsalva – bệnh nhân đứng hít thở sâu và nín thở

· Khai thác thông tin bệnh sử (bệnh nhân có tiền sử mắc bệnh gì ở tinh hoàn, những triệu chứng gần đây,…)

· Siêu âm tinh hoàn – cung cấp hình ảnh bên trong tinh hoàn

· Xét nghiệm dịch, máu, nước tiểu (theo chỉ định)

Những biện pháp chẩn đoán này có thể giúp bác sĩ đưa ra kết luận chính xác. Những kết luận chính xác cho ra những phác đồ xử lý hiệu quả nhất.

Điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh: đơn giản mà khó

Bác sĩ Đỗ Nguyên cho hay, điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh chủ yếu là theo dõi. Sau khi có kết quả khám lâm sàng bác sĩ sẽ có câu trả lời về phác đồ. Việc điều trị đôi khi chỉ là theo dõi tại nhà, tại cơ sở y tế theo chỉ định. Hoặc điều trị nội khoa, ngoại khoa.

+ Điều trị bằng theo dõi

Đối với tình trạng giãn nhẹ, mức độ giãn chưa đáng kể. Khi khám, siêu âm tinh hoàn cho thấy hình ảnh ở mức độ giới hạn. Ngoài ra, bệnh nhân không cảm thấy đau. Hoặc mặc dù có bệnh nhưng không gây khó chịu hay trở ngại gì trong sinh hoạt. Lúc này, bác sĩ sẽ chỉ theo dõi tại nhà. Ngoài ra, bệnh nhân có thể đến cơ sở y tế để tầm soát thường xuyên.

+ Điều trị nội khoa

Đối với điều trị nội khoa khi bị giãn tĩnh mạch thừng tinh, các bác sĩ có thể sử dụng thuốc. Một số loại thuốc được chỉ định như:

· Thuốc giảm đau có chứa paracetamol, ibuprofen,…

· Thuốc nội tiết

·  Khoáng chất

·  Nhóm chất chống oxy hóa

Thế nhưng phương pháp này hầu như không có hiệu quả với bệnh này 

+ Điều trị ngoại khoa

Điều trị ngoại khoa tức là phẫu thuật. Giãn tĩnh mạch thừng tinh chủ yếu là điều trị ngoại khoa. Phẫu thuật cắt tĩnh mạch tinh được chỉ định. Với sự phát triển của y học thì việc mổ nội soi qua ổ bụng, vi phẫu (phẫu thuật bằng kính hiển vi), làm tắc mạch bằng bóng hay vòng xoắn,… giúp điều trị có hiệu quả hơn.

Thường thì phẫu thuật được chỉ định với các trường hợp bệnh nhân đau đớn, mức độ đau nhiều, kéo dài. Những triệu chứng ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt của họ.

Tuy nhiên, điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Trong đó phải kể đến các nguy cơ như:

· Tràn dịch màng tinh hoàn

· Tái phát trở lại

· Nhiễm trùng sau hậu phẫu

· Động mạch quanh tinh mạch thừng tinh bị ảnh hưởng.

Để khắc phục các nguy cơ này, các bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng kỹ thuật can thiệp nội mạch qua da. Đây được xem là phương pháp ít xâm lấn nhất. Một ống nhỏ có gắn camera sẽ được đưa vào từ bẹn hoặc cổ. Bệnh nhân có thể phục hồi sau khoảng 7-10 ngày.

+ Điều trị hỗ trợ

Các biện pháp nghỉ ngơi, nâng đỡ bìu cũng được chỉ định đối với những bệnh nhân giãn tĩnh mạch thừng tinh.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh – những điều cần lưu ý

Bác sĩ Đỗ Nguyên cho biết, để giảm những nguy cơ cũng như những nguy hại, triệu chứng mà bệnh gây ra nam giới cần thận trọng. Hãy tránh một số yếu tố có thể làm cho tình trạng của bạn nặng hơn.Trong đó nam giới đừng bỏ qua những điều sau:

+ Nói không với chất kích thích

Các loại đồ uống có ga, có cồn, thuốc lá, đồ ăn nhanh, đồ ăn cay nóng,… đều là những thực phẩm nên tránh một khi đã bị giãn tĩnh mạch thừng tinh. Việc sử dụng các chất này có thể làm gia tăng thêm tình trạng bệnh. Có thể khiến cho bệnh tình nặng hơn 

+ Kiêng lao động nặng

Các hoạt động khiến cơ thể hoạt động mạnh như mang vác đồ nặng, chạy, chơi các môn thể thao đòi hỏi thể lực cao,…Đây là những điều không nên khi bị giãn tĩnh mạch thừng tinh

+ Không mặc đồ chật

Các bộ đồ quá chật, chất liệu nóng bí nên bỏ qua để giảm áp lực ở bìu

+ Không tắm nước nóng

Nhiệt độ cao khiến cho tĩnh mạch giãn nỡ, khiến cho tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh nặng hơn. Ngoài ra, với nam giới nhiệt độ cao ở bìu cũng không tốt cho tinh trùng.

+ Không quan hệ tình dục thô bạo

Hoạt động tình dục mạnh, quá độ, động tác thô bạo có thể khiến tĩnh mạch thừng tinh giãn nhiều hơn 

+ Không tự ý điều trị

Không tự ý sử dụng bất cứ loại thuốc nào khi chưa có chỉ định. Việc làm này có thể khiến cho tình trạng bệnh nguy hiểm hơn. Ngoài ra nam giới có thể bị tác dụng phụ của thuốc. Hơn nữa, với giãn tĩnh mạch thừng tinh điều trị bằng thuốc hầu như không có tác dụng.

Bên cạnh những điều cần tránh thì khi bị giãn tĩnh mạch thừng tinh, nam giới cũng nên chú ý tuân thủ những điểm sau:

+ Có chế độ sinh hoạt hợp lý

Chế độ nghỉ ngơi, dinh dưỡng phù hợp với sức khỏe có thể giúp chúng ta khỏe mạnh. Và đối với giãn tĩnh mạch thừng tinh điều này hoàn toàn có ích,

+ Theo dõi tình trạng

Nếu thấy các cơn đau ở bìu nặng hơn, đừng ngại đến gặp bác sĩ

+ Tuân thủ chỉ định

Hãy lắng nghe cơ thể, lắng nghe chỉ định của bác sĩ, tái khám theo lịch hẹn để kiểm soát bệnh tình tốt hơn.

Bệnh cạnh những điều nên làm và cần tránh, khi bị giãn tĩnh mạch thừng tinh nam giới cũng chú ý để việc ăn uống. Một số loại thực phẩm được biết đến có hiệu quả khi bị bệnh. Ngoài ra, chúng còn giúp nâng cao sức khỏe, thể lực giúp họ chống chọi lại bệnh tật tốt hơn 

Với nam giới bị giãn tĩnh mạch thừng tinh đừng quên các món ăn như:

· Rau dền – vỏ dưa hấu

· Gạo tẻ - xa tiền thảo

· Bổ sung vitamin C, thực phẩm chống oxy hóa,…

· Ăn nhiều rau củ, hoa quả tươi

Bác sĩ Nguyên cũng cho biết thêm: đối với giãn tĩnh mạch thừng tinh, bên cạnh nghỉ ngơi, sinh hoạt hợp lý. Nam giới đừng quên việc chia sẻ với bác sĩ những tình trạng của mình để có định hướng xử lý hiệu quả

Tóm lại, giãn tĩnh mạch thừng tinh không phải là bệnh cần cấp cứu, không ảnh hưởng trực tiếp tới tính mạng. Tuy nhiên, nó lại làm gia tăng nhiều nguy cơ trước mắt, lâu dài với sức khỏe, khả năng sinh sản của nam giới. Do đó, nam giới hãy có các biện pháp tầm soát bệnh hiệu quả ngay từ hôm nay.